Vandaag is het de Europese Dag Tegen Mensenhandel. Graag dragen wij bij aan het vergroten van bewustwording en kennis over mensenhandel. Daaronder valt ook de uitwisseling van informatie en best practices tussen de verschillende actoren die werkzaam zijn op dit gebied.
In deze context belichten we vandaag onze samenwerking met het Amsterdams Coördinatiepunt Mensenhandel (ACM). We hebben terugkeercounselor Marianne van IOM en Rosalie van ACM een aantal vragen over onze samenwerking gesteld.
Wat doet IOM bij het ACM en wat is bijzonder aan deze doelgroep?
Marianne (IOM): “Het ACM biedt opvang, hulp en ondersteuning aan slachtoffers van mensenhandel.Wij komen maandelijks langs bij het ACM om nieuwe bewoners informatie te geven over de mogelijkheid om hulp te krijgen bij vrijwillige terugkeer en herintegratie (AVRR). Maar ook om te luisteren naar hun verhaal over hun reis naar Nederland en het moeten wennen aan een nieuwe omgeving. Daar hoort ook de verwerking bij van wat hen overkomen is. Dan hoor je verhalen dat ze misleid zijn door bekenden, uitgebuit zijn en documenten en telefoon niet meer in bezit hebben. Ze voelen zich beschadigd en beschaamd. We komen ook op afroep langs als een bewoner aangeeft terug te willen keren. Deze specifieke doelgroep wil de regie over hun eigen leven weer terug. Door terug te gaan naar hun eigen omgeving, kinderen en familie. We sluiten in die zin aan bij de empowerment-aanpak van het ACM. Het terugwinnen van de regie over je eigen leven en beslissingen. Om daarbij te helpen is heel dankbaar werk.”
Waarom vinden jullie onze samenwerking belangrijk voor de doelgroep die bij jullie verblijft?
Rosalie (ACM): “De doelgroep die bij ons woont komt van over de hele wereld en heeft te maken met verschillende situaties. Er zijn veel mensen die zodra ze de opvang binnenkomen gelijk aangeven terug te willen naar hun land van herkomst. Vaak omdat ze wat heftigs hebben meegemaakt in Nederland en verder niet kunnen aarden. Anderen denken dat het geen optie is om terug te gaan, of willen misschien wel terug maar voorzien veel problemen met familie, financiën of toekomstplannen daar. Om zorg op maat te kunnen bieden voor deze uiteenlopende doelgroep is het belangrijk om met IOM samen te werken.”
Schilderijen van cliënten van het Amsterdams Coördinatiepunt Mensenhandel
Wat is uniek aan de samenwerking tussen IOM en ACM?
Marianne (IOM): “We werken al 20 jaar samen met ACM. Dat betekent dat er een steady samenwerking is ontstaan. We hoeven niet steeds opnieuw te beginnen, er is vanzelfsprekendheid van samenwerking met IOM. De ACM-mentoren leggen aan hun bewoners uit dat een te snelle reactie om terug te willen keren naar de bekende omgeving in het eigen land ook een vlucht kan zijn uit een onprettige situatie (het moeten wennen aan een nieuw land, huisregels opvang). Daarom adviseren zij altijd aan bewoners om hun tijd te nemen gedurende de lopende procedures en informatie te verzamelen bij hun advocaat, ACM-mentor en IOM counselors, zoals ik, en daarna een weloverwogen besluit te nemen over terugkeer naar het land van herkomst. Dit maakt de samenwerking met ACM heel uniek.”
Rosalie (ACM): Het is een fijne samenwerking tussen ACM en IOM. Omdat we al lang samenwerken hebben we korte lijnen met elkaar en goede afstemming. Wij werken met hetzelfde doel voor ogen: Mensen die terug willen keren ondersteunen en voorzien van de juiste informatie.
“Om zorg op maat te kunnen bieden voor deze uiteenlopende doelgroep is het belangrijk om met IOM samen te werken.”
Welke casus is bijgebleven waarin ACM en IOM samengewerkt hebben?
Marianne (IOM): “Elke casus blijft me wel bij. Vaak gaat het als volgt: Jonge gezonde vrouwen zonder mentale problemen die hun familie willen onderhouden en in de verkeerde situatie terechtkomen. Zoals bijvoorbeeld twee meiden uit Thailand. Zij kwamen naar Nederland in de veronderstelling te gaan werken in een nagelstudio en als au-pair. Uiteindelijk worden ze bij een politiecontrole uit een bordeel gehaald. Later, bij het ACM wordt hun de B8 procedure aangeboden; een bedenktijd waarin men kan nadenken of men aangifte wil doen bij de politie. Zij willen in eerste instantie zo snel mogelijk Nederland en hun nare ervaringen achter zich laten en terug naar Thailand. Maar de ACM-mentor adviseerde hen even een pas op de plaats te maken. Uiteindelijk kozen ze toch om aangifte te doen. Daarna heeft IOM ze ondersteund om terug te keren. Vanuit Thailand blijven ze verder in contact met hun advocaat in Nederland over het verloop van hun zaak.”
Rosalie (ACM): Ik kan me een dame herinneren die graag terug wilde naar Bulgarije, maar alleen Bulgaars sprak en niets begreep van het Nederlandse systeem. Er was veel onduidelijkheid over haar veiligheid. Het bleek dat de familie te maken had met de uitbuiting. Ze had een lichtverstandelijke beperking en de kans om opnieuw slachtoffer te worden was zeer aanwezig. Samen met IOM is er toen gekeken naar een oplossing. Uiteindelijk heeft IOM haar in Bulgarije in een opvang voor jonge meiden kunnen plaatsen. Zo kon zij zelfstandig en veilig terugkeren. Deze zaak is mij bijgebleven omdat er vanuit beide organisaties gekeken werd naar de ‘mens’ en wat diegene nodig heeft. Er kan soms meer dan we in eerste instantie dachten.
Schilderij van een cliënt van het Amsterdams Coördinatiepunt Mensenhandel
